ئەگەر پرتەقاڵ دەخۆیت و بەڵام توێکڵەکەی فڕێدەدەیت، بوەستە!
ئەگەر هەمان هەڵەت کردووە، لێرەدا چاوکراوەیەکتان بۆ دەخەینەڕوو، خانمان! توێکڵی پرتەقاڵ بڕێکی زیاتر لە ڤیتامین سی تێدایە لە چاو میوەکانی تر زۆرجار توێکڵیان لێدەکرێتەوە و فڕێدەدرێن، لەبیرمان دەچێت کە ئەم توێکڵە بۆنخۆشانە دەبێ خەزن بکرێن . تایبەتمەندی دژە بەکتریا لەم میوە تامدارەدا وایان لێدەکات کە ببێتە زیادکردنێکی زۆر باش بۆ ڕژێمی چاودێری پێستت.
پرتەقاڵ یەکێکە لە میوە هەرە بەسودو پڕ ڤیتامینەکان جا لەم مانگەشدا بە فرێشی بخورێتەوە زۆر باشە بێ هیچ مادەیەکی تر وە هەروەها توێکڵی پرتەقاڵ پێکهاتەیەکی نایابی چاودێری پێستە بۆ پێستی تووشبوو بە زیپکە و پێستی ماندوو .
ئەوان کانزا سەرەکییەکانی وەک کالیسیۆم و پۆتاسیۆم و مەگنیسیۆمیان تێدایە کە درەوشاوەیی وگەنجی بە پێست دەبەخشن.
هەروەها توێکڵەکان دەتوانن خانە مردووەکان نوێ بکەنەوە و پێست شێدار بکەنەوە.
(Dr Nivedita Dadu)دکتۆری
، پزیشکی بەناوبانگی پێست،
سەبارەت بە سوودە بێشومارەکانی توێکڵی پرتەقاڵ.
وتی:
دەتوانرێت توێکڵی پرتەقاڵ لەگەڵ پێکهاتەکانی تری چێشتخانە بەکاربهێنرێت بۆ ئامادەکردنی توێژی لێو، ماسکی دەموچاو، پاککەرەوە کە یارمەتیدەرە بۆ پێدانی پێستێکی نەرم و سروشتی درەوشاوە. پێستی ناهاوسەنگ و (پێستی چەور) وەڵامی باش دەداتەوە بۆ بەکارهێنانی توێکڵی پرتەقاڵ. زەیتەکانی پێست هاوسەنگ دەکات و پێست نەرم دەکات”
لێرەدا چەند سوودێکی توێکڵی پرتەقاڵ بۆ چاودێری پێست دەخەینەڕوو:
- پێست پاک دەکاتەوە
توێکڵی پرتەقاڵ تایبەتمەندی دژە هەوکردنی نایابی هەیە. دەتوانن وەک سەرچاوەیەکی سروشتی ئیندۆمیتاسین کە دەرمانێکی دژە هەوکردنە، هەوکردن لەناو ببەن. هەروەها فلاڤۆنۆیدەکانی ناو توێکڵی پرتەقاڵ ناسراون کە دەچنە ناو پەردەکانەوە و هەوکردن چاک دەکەنەوە. - خانە مردووەکان دەشوات
توێکڵی پرتەقاڵ بە نیعمەتێک دادەنرێت بۆ پێست بەو پێیەی چارەسەری خاڵی ڕەش و پەڵە دەکات. وەکو مادەیەکی کاریگەر بۆ قڵیشاندنی پێست کاردەکات کە یارمەتیدەرە لە لابردنی خاڵی ڕەش و کردنەوەی کونیلەکانی پێست. دەنکۆڵەی توێکڵی پرتەقاڵی وشککراوە وەکو قڵیشێنەری سروشتی کاردەکات و خانە مردووەکان و خاڵە ڕەشەکان بە نەرمی و سروشتی لادەبەن و درەوشاوەیی دەهێنێتە پێست. - گەشاوە دەکات
توێکڵەکان درەوشاوەیییەکی گەش دەهێنێتە سەر دەموچاوت. جگە لەوەش یارمەتی ڕووناککردنەوەی پەڵە ڕەشەکان دەدەن. ئەگەر تووشی پەڵەی زیپکە، پەڵەی ڕەش یان تەنانەت ڕەنگکردن بوویت، ئەوا ڕێژەی دەوڵەمەندی تۆزی توێکڵی پرتەقاڵ بە ترشی لیمۆ ئاگاداری کێشەکە دەبێت. - پێچەوانەکردنەوەی پیربوون
پاودەری توێکڵی پرتەقاڵ بەشی پێویست کالیسیۆمی تێدایە کە پێست نوێ دەکاتەوە و دووبارە دروستی دەکاتەوە. هەروەها ناسراوە کە بەرهەمهێنانی چەوری ڕێکدەخات، بەم شێوەیە ڕزگاری دەبێت لە چەوری زیادەی پێست. پێستمان لە زیانەکانی خۆر دەپارێزێت بە تایبەتمەندی دژە هەوکردنی. نەک هەر ئەمە بەڵکو پێستت پتەوتر و لاستیکتر دەکەن بە باشترکردنی بەرهەمهێنانی کۆلاجین. بەم شێوەیە کار لە دژە پیربوون دەکات. - چارەسەری زیپکە دەکات
بەهۆی تایبەتمەندیەکانی پاککەرەوە و دژە هەوکردن و دژە بەکتریا ، توێکڵی پرتەقاڵ بە باشی کاردەکات دژی زیپکە پڕ لە چڵک و زیپکە. ئەوان زیپکەکان وشک دەکەنەوە و ڕێگەیان پێدەدات خێراتر چاک ببنەوە. ئەگەر قەناعەتت بە سوودەکانی توێکڵی پرتەقاڵ هەیە، لێرەدا ڕێگایەکتان بۆ دەخەینەڕوو کە لە ڕۆتینی چاودێری پێستماندا بەکاری بهێنین ئەم ئوبتانە لە کۆنەوە وەک خۆراکێکی سەرەکی بۆ چاودێری پێست بەکاردێت،
لێرەدا چۆنیەتی دروستکردنی ئوبتانی توێکڵی پرتەقاڵ دەخەینەڕوو: وەک لە ناوەکەیەوە دەردەکەوێت پێویستمان بە توێکڵی پرتەقاڵ هەیە کە بە هەوا وشک دەکرێتەوە.
بۆ ئەمەش دەتوانیت توێکڵی پرتەقاڵەکە لەسەر کاغەزی پەرداخ بڵاوبکەیتەوە و لە ژوورەوە بیهێڵیتەوە.
لەوانەیە ٣ بۆ ٦ ڕۆژ بخایەنێت تا بە یەکسانی وشک دەبنەوە.
کاتێک وشک بووەوە، وردیان بکە و بیکەنە تۆزێکی ورد. ڕەنگە دەموچاوت هەست بە هەستەکانی سووتاوی بکات تۆزی توێکڵی پرتەقاڵەکە بخەرە ناو پەرداخێکی شووشەییەوە.
ئەم تێکەڵەیە لە سەلاجەدا بۆ ماوەی مانگێک هەڵبگرە.
لێرەدا چۆنیەتی دروستکردن و بەکارهێنانی ئەم ئوبتانەی توێکڵی پرتەقاڵ بۆ پێستی درەوشاوە دەخەینەڕوو:
کەوچکێک تۆزی توێکڵی پرتەقاڵ لەناو قاپێکی تێکەڵکردندا وەربگرە.
٢ کەوچک شیری کاڵی تێبکە.
کەوچکێک زەردەچەوەی تێبکە بۆ سوودی دژە ئۆکسێنەری زیادە
هەمووی تێکەڵ بکە تا یەکدەگرێت.
با بۆ ماوەی ٥ خولەک دابنیشێت تا تێکەڵەکە ئەستوور بێت.
چینێکی تەنک لەم ئوبتانە بدە لە پێستت.
با بۆ ماوەی ٨-١٠ خولەک نیمچە وشک بێتەوە.
ئێستا، بە نەرمی بە جوڵەی بازنەیی وەکو سکرابێک بیشۆ.
ئوبتانەکە بە تەواویلە پێستت بکەرەوە و.
بە ئاوی شلەتێن بیشۆ.
تەنها ئەوەت لەبیربێت کە لەکاتی بەکارهێنانی لەسەر پێستتدا لە جوڵەکانتدا نەرم و نیانتر بیت. دوور بکەوەرەوە لە ڕاکێشانی زۆر لەکاتی لابردنی ئەم ئوبتانەدا.
ئامادەکردنی : سروشت عومەر
سەرچاوە : Health shots