چاوپێکەوتنی ڕۆژنامەوانی ئەیاد حمەشەریف لەدەزگای میدییای شارەزوور نیوز لەگەڵ بەڕێز د.فایەق گوڵپی.
دەربارەی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی تورکیا
یەکەم/لەم هەڵبژاردنەی تورکیادا کام کاندید ئەگەری سەرکەوتی زیاترە؟
وە بۆچی؟
وەڵام :بە بۆچونی من کەمال کلیچدارئۆغلۆ ئەگەری سەرکەوتنی زیاترە،لەبەر ئەوەی لە هەڵبژاردنی شارەوانییەکانی ڕابوردودا حزبەکەی کەمال شارەوانی ئەنقەرە و ئەستەنبول و هەندێک شاری تری گرنگی تورکیای بردەوە. لەم هەڵبژاردنەدە چەندان حزبی تر پشتیوانی کەمال دەکەن، بۆیە ئەگەر زیاترە هەڵبژاردن بباتەوە. کەمال کلیچدارئۆغلۆ دەیەوێت سیستەمی حوکمڕانی تورکیا بگەڕێنێتەوە بۆ سیستەمی پەرلەمانی کە سیستەمێکی دیموکراتیتربووە، ئەردۆغان ئەو سیستەمەی گۆڕی بۆ سەرۆکایەتی کە تورکیا بەرەو دکتاتۆریەتی ڕادەکیشێت.
لەم هەڵبژاردنەدا کەمال بەربژێری چەندان حزبی سیاسییە، ئەورپاو و ئەمریکا پشتیوانی لە کەمال دەکەن، حەز ناکەن ئەردۆغان سەربکەوێتەوە.
هەرچی ئەردۆغانە خاڵی لاوازی لە جاران زۆرترە، چەندان مەلەفی گەندەڵی لەسەر خۆی و دەوروبەرەکەی تۆمارکراوە، پەیوەندییەکانی لەگەڵ داعش ئاشکرابووە، چەندان سەرکردەی حزبی داد و گەشەپێدان وەک عەبدوڵلا گویل، داودئۆغلۆ و عەلی باباجان لە ئاکپارتی جیابونەوە و حزبی نوێیان دروستکرد و دژایەتی ئەردۆغان دەکەن و پشتیوان کەمال دەکەن.
گوڵەنییەکان ئاڕاستەیەکی سیاسی گڕنگی کۆمەڵگای تورکیان، ئەردۆغان دژایەتییان دەکات، ئەوانیش دژایەتی ئەردۆغان دەکەن و دەنگیپێنادەن.
ئەردۆغان نەیتوانی کێشەی کورد لە تورکیا چارەسەر بکات، بۆیە دەنگەکانی کوردی باکور بۆ ڕکەبەرەکەی ئەردۆغان دەڕون.ئەردۆغان نەیتوانی نەبە ڕیگەی سیاسەت نە بەڕیگەی ئەمنی و سەربازی کۆتایی بە ( پ ک ک) و (پ ی د )بێنێت.
ئەمە بە سیاسەتێکی شکستخواردوی ئەردۆغان دەژمێردرێت، لە ناو تورکیادا پێگەی جەماوەری دادەبەزێنێت.
لە هەمووی گرنگتر بومەلەرزەکەی شوباتی ئەمساڵ بوو، کە نزیکەی ٤٠ هەزار کەس گیانیان لە دەستدا،سەدان هەزار کەس بریندار بوون، بە ملیۆن کەس ئاوارە بوون سەرو ماڵیان لەدەستچوو، بەرامبەر بەو ڕوداوە سروشتییە حکومەتی ئەردوغان فاشلترین حکومەت دەرچوو، بۆیە خەڵکی تورکیا باوەڕیان بۆ ئەردوغان و حزبەکەی کزبووە و زەحمەتە لەم هەڵبژاردنەدا دەنگی بدەنێ.
دووەم/گرنگە کوردەکانی باکور چۆن هەڵوێست بنوێنن؟پشتگیر و دەنگدەری کام کاندیدبن؟
وەڵام:
لای هەمومان ئاشکرایە لە ساڵی ٢٠٠٧ بە دواوە حکومەتی داد و گەشەپێدان و مەهەپە بە بەردەوامی دژی شۆڕسی باکوری کوردستان شەڕێکی بەردەوامیان دەستپێکردوە، ئامانجی شەڕەکە لەناوبردنی شۆڕشی گەلی کوردە، زیندانەکانی تورکیای لە ئازادیخوازنی گەلی کورد ئاخنیوە، سەرۆکی هەڵبژێردراوی شارەوانی شارەکوردەکانی دەرکردوە و قەیومی لە شوێن داناون، پەرلەمانتارانی کورد سزادەدات و لە پەرلەمان دەریاندەکات و پاڕیزبەندیان لێدەسێنێتەوە، ڕێگە نادات پارێزەران و کەسوکاری عەبدوڵلەئوجئالان سەردانی زیندانی ئیمرالی بکەن و بیبینن، تورکیا بە هەموو شێوەیەک دژی دەستکەوتەکانی ڕۆژئاوای کوردستان وەستاوەتەوە،عەفرین و سەرێکانی و شوێنی تری داگیرکردوە، لەو شوێنانە گۆڕانکاری دیموگرافی دژی کورد ئەنجامدەدات، تورکیا دژی دەستەکەوتەکانی هەرێمی کوردستانە، بە هەرێمی کوردستان دەلێت باکوری عێراق، زۆر هەوڵدەدات سیستەمی فیدراڵیەتی عێراق هەڵوەشێنیتەوە بۆ ئەوەی هەرێمی کوردستانیش هەڵوەشێتەوە. بۆیە هەر کوردێک دەنگ بە ئەردۆغانی کاندیدی ئاکەپە و مەهەپە بدات، ئەوە زۆڵەکوردە، کورد نییە. بۆیە دەبێت کوردەکانی باکور بە هەموو پێکهاتەکانیانەوە دەنگ بە ئەردۆغان نەدەن، دەنگ بە کەمال کلیکچدار ئوغلۆ بدەن.
سێیەم/سیناریۆکانی دوای هەڵبژاردن چین لە دوای دەرچوونی هەر کاندیدێکیان؟
وەڵام:دەزانین تورکیا دەوڵەتێکی شۆڤێنییە بەرامبەر بە کورد، بەلام تورکیا دەوڵەتێکی دەستوری و یاساییە، بە گوێرەی دەقە دەستورییەکان و یاسای وڵات و دەنگی دەنگدەر سیاسەت دەکات، بۆیە من لەو باوەڕەدام هەرکام لە کاندیدەکان سەرکەوتن بەدەستبێنێ کاندیدی بەرامبەر بە روحی وەرزشی وەریدەگرێت، ئەگەر ئەردۆغان بیدۆڕێنێت جێگە بۆ کەمال چٶلدەکات، ئەگەر کەمالیش بیدۆڕێنێت پیرۆزبایی لە ئەردۆغان دەکات و ذەچێتەوە ماڵەوە.
ئەگەر ئەردوغان سەرکەوتەوە تورکیا لەسەر ئەم سیاسەتەی ئێستەی بەردەوام دەبێت، ئەگەر ئەردۆغان بیدۆڕێنێت، کەمال کلیچدار گۆڕانکاری لە سیستەمی حوكمڕانی تورکیادا دەکات، ئیسلامی سیاسی لاواز و پەراویز دەخات، سیستەمی سەرۆکایەتی هەڵدەوەشێنێتەوە، پەیوەندییەکانی تورکیا لەگەڵ ئەمریکا و رۆژئاوا چالاکدەکاتەوە، تورکیا لە ڕوسیا دوردەخاتەوە، ئەگەری زۆر هەیە حکومەتی ئایندەی تورکیا گفتوگۆی ئاشتی لەگەڵ پ ک ک دەستپێبکاتەوە.
چوارەم/لەدوای ئینتیخابات و یەکلابوونەوەی کاندیدی سەرکەوتوو پێویستە کورد چۆن ڕەفتار و سیاسەتی خۆی بەیانبکات هەم سیاسەتی دەولی بەنیسبەت باشوری کوردستانەوە هەم سیاسەتی ناوخۆی بە سەرانی کورد لە باکوری کوردستان؟
وەڵام: خاڵی سەرەکی بۆ سەرکەوتنی سیاسەتی کورد دوای هەڵبژاردنەکان ئەوەیە، کوردی باکور و باشور و پاڕچەکانی تر، لە یەک نزیکببنەوە و سیاسەتێکی یەکگرتو و دیموکرات داڕێژن، بە گوێرەی بەرژەوەندی باڵای گەلی کورد ئەو سیاسەتە لە هەر پاڕچەیەک پەیڕەو بکەن. بە دەوڵەتان و گەلانی ناوچەکە و جیهان بڵێن تا کێشەی کورد چارەسەر نەکریت، ئارامی و پێشکەوتنی سیاسی و ئابوری لەو وڵاتانە بەرجەستە نابێت کە کوردستانیان بەسەردا دابەشکراوە.
ئەبێ کوردی باکور بە هاوکاری چەپ و دیموکراتەکانی تورکیا هەوڵی گۆڕینی دەستوری تورکیا بدات،لە دەستورێکی یەک نەتەوە و یەک زمان و یەک ئاڵاوە، بەرەو دەستورێکی دیموکراتی فرەڕەنگ و فرەپێکهاتە بیگۆڕێت. کوردی باشور پێداگری بکات تا تورکیا بە گوێرەی دەستوری عێراق هەڵسوکەوت لەگەڵ هەرێمی کوردستان بکات، بەهەرێمی کوردستان ناوی بێنێت.